Lean en duurzaamheid

Hoe ‘Green’ is Lean eigenlijk?

Is Lean ook ‘Green’? Hoe kunnen organisaties Lean inzetten om de duurzaamheidsdoelstellingen te behalen? En waar moeten zij dan rekening mee houden? We behandelen het allemaal in dit artikel waarin we de verbinding tussen Lean en Duurzaamheid opzoeken.

Organisaties wordt in toenemende mate gevraagd om focus te leggen op duurzaamheid. Deels wordt dit gestimuleerd door de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) vanuit de EU, maar ook vanuit de klant wordt van organisaties steeds meer verwacht dat zij een waardevolle bijdrage leveren aan de maatschappij, leefomgeving en planeet.

We kunnen dus wel stellen dat de klantvraag steeds vaker een element op het gebied van duurzaamheid bevat. En zoals velen al weten is Lean juist gebaseerd op het creëren van maximale waarde voor de klant. We zouden dus kunnen stellen dat organisaties, aan de hand van Lean, vanzelf duurzamer worden als ze zich blijven richten op het creëren van maximale waarde voor hun klanten. En hoewel dit deels waar is, is er dan nog geen verbinding gelegd tussen Lean en Duurzaamheid en dat zou een gemiste kans zijn!

Is Lean Green?

Er bestaat geen eenvoudig antwoord op deze vraag helaas. Wanneer we kijken naar het ontstaan van Lean, de filosofie, de tools en technieken moeten we concluderen dat Lean niet direct een duurzaamheidsfocus heeft. De filosofie is ontstaan om meer klantwaarde te creëren, efficiënter en effectiever te werken en te produceren en de klant- en medewerkertevredenheid te verhogen. In de tijd dat de filosofie echt vorm kreeg was er geen noodzaak om de verbinding te zoeken tussen Lean en duurzaamheid.

Tegelijkertijd kunnen we allemaal bedenken dat een efficiënter proces wel een positieve invloed heeft op het milieu en/of de maatschappij. Als we met behulp van Lean kunnen zorgen dat een vrachtwagen nog maar één keer hoeft te rijden en niet meerdere keren, leveren we daarmee een duurzame bijdrage aan het milieu. En zo zijn er nog talloze voorbeelden te bedenken waarbij Lean een positieve invloed kán hebben op het milieu of de maatschappij.

De conclusie is dus dat Lean wel Green kan zijn, maar dat – in de huidige vorm – Lean en duurzaamheid niet per definitie aan elkaar verbonden hoeven te zijn voor een succesvolle transformatie naar een Lean-organisatie.

Verspillingen en duurzaamheid

Binnen Lean richten we ons op het creëren van klantwaarde en het reduceren van verspillingen. Hierbij worden 8 vormen van verspilling erkend, waarvan Tim Woods het acroniem vormt. De invloed op de planeet en/of de maatschappij is niet één van de 8 verspillingen. Positieve verbeteringen voor de planeet en/of maatschappij worden tot op heden dus nog veelal als bijvangst gezien.

De 8 verspillingen binnen Lean zijn ooit ontstaan doordat het de 8 elementen zijn die leiden tot activiteiten in het proces die geen waarde toevoegen voor de klant. Maar in een tijd waarin klanten waarde gaan toekennen aan de bijdrage die organisaties leveren op het gebied van duurzaamheid, is die lijst met verspillingen wellicht niet meer compleet.

Wanneer organisaties de verbinding willen leggen tussen Lean en duurzaamheid is de eerste stap om te erkennen dat een negatieve invloed op de planeet en/of maatschappij ook een vorm van verspilling is. Het is dan tijd om het acroniem aan te passen naar Tim WoodsE, waarbij de ‘E’ staat voor Environment.

Geef de planeet een stem

Vandaag de dag kennen we 3 vormen van input voor verbeteringen:

• Voice of the Customer
• Voice of the Business
• Voice of the Employee

Er wordt dus gekeken wat de wensen, eisen en verwachten zijn van de externe klant (customer), interne klant (business) en medewerkers (employee) om te bepalen welke verbeteringen nodig zijn. Eerder schreven we al dat klanten steeds vaker gaan verwachten dat organisaties een waardevolle bijdrage leveren aan de maatschappij, milieu en de planeet. We zouden dus kunnen redeneren dat deze verwachting is opgenomen in de Voice of the Customer. Maar tegelijkertijd betekent dit ook dat als de klant er toevallig niet om vraagt, duurzaamheid geen bron van input is voor mogelijke verbeteringen.

Om als organisatie echt de verbinding te maken tussen Lean en duurzaamheid is het daarom belangrijk om de Voice of the Planet op te nemen, de stem van de planeet zoals we hierboven schrijven. Hiermee borgen we dat duurzaamheid altijd als input voor verbeteringen wordt beschouwd en een strategischere plek krijgt binnen de organisatie.

Tot slot

We hebben in dit artikel in vogelvlucht onderzocht of Lean en duurzaamheid van nature aan elkaar verbonden zijn en welke stappen er nodig zijn om deze verbinding wel te maken. Hierbij hebben we ons gericht op 2 elementen uit de bestaande Lean-filosofie. Hiermee geven we inspiratie om actief aan de slag te gaan met de verbinding tussen Lean en duurzaamheid binnen jouw organisatie. En hoewel deze 2 toevoegingen aan Lean een goede eerste stap vormen, is het geen volledig stappenplan.

Om een blijvende verbinding te maken tussen Lean en duurzaamheid is meer nodig dan aanpassingen in de verspillingen en de verschillende voices. In de aankomende artikelen zullen we dit verder verdiepen.