Continu verbeteren in de zorg

Resultaatgerichte verandering naar een duurzame toekomst

De houdbaarheid van het Nederlandse zorgsysteem staat een tijdje onder druk. Marges zijn dun, operationele druk is groot en de kwaliteitsverwachtingen blijven onverminderd hoog. Een cultuur van continu verbeteren in de zorg kan hierbij een helpende hand bieden.

Binnen de software-ontwikkeling (de bakermat van Agile) hanteren ze vaak de ‘snel-goed-goedkoop’ regel. Klanten kunnen bij het project twee van de drie opties kiezen. De overgebleven optie wordt het project dan per definitie niet:

• Snel + Goedkoop: dan wordt het project per definitie niet goed.
• Snel + Goed: Dan is het per definitie niet goedkoop.
• Goed + Goedkoop: Dan verloopt het project per definitie niet snel.

Deze regel is binnen de software-ontwikkeling breed gedragen. En ook binnen andere sectoren begint men in toenemende mate de logica achter deze regel te begrijpen. Toch blijven we in Nederland van de zorgsector verlangen dat ze goede zorg leveren, zonder lange wachttijden en met zo min mogelijk budget. Een onmogelijke combinatie. We pretenderen hier dan ook geenszins dat continu verbeteren in de zorg deze combinatie wél mogelijk kan maken. Maar het helpt zorginstellingen wel op de goede weg.

Efficiënter met meer waarde voor de patiënt en lagere operationele kosten

Continu verbeteren is een voortdurende langetermijnaanpak om processen, producten en dienstverleningen te verbeteren om beter aan te sluiten op de klantbehoefte, een hogere klantwaarde te creëren of om verspillingen te elimineren.

Het elimineren van verspilling kan op verschillende assen; bijvoorbeeld door efficiënter te werken of door het werk en processen beter in te richten op de waarde die gecreëerd moet worden. Uit onze eigen ervaring blijkt dat wanneer organisaties en instellingen zich richten op het verhogen van de kwaliteit, de kosten vanzelf zullen dalen. Lees hier meer over dit fenomeen en de verborgen fabriek.

Lean, Lean Six Sigma of Agile

Is Lean, Lean Six Sigma of Agile nu het meest geschikte hulpmiddel om te komen tot continu verbeteren in de zorg? Het enige juiste antwoord is dat daar geen eenduidig antwoord op is. Continu verbeteren draait in essentie om het realiseren van een andere manier van kijken, denken en doen. En daar zijn al deze filosofieën – of een combinatie daarvan – prima geschikt voor. De uiteindelijke selectie is afhankelijk van een groot aantal factoren zoals de huidige organisatiecultuur, de gekozen strategie en de doelstellingen die daarbij horen. We zien in de praktijk dat in het geval van grootschalige transformaties het logisch kan zijn om een Lean transformatie te versterken met een vorm van Agile leiderschap, Scrum werkvormen en data-analyses vanuit Lean Six Sigma.

Klein beginnen of grootschalige transformatie?

Continu verbeteren in de zorg werkt het beste als iedere afdeling, ieder team en iedere medewerker het gedachtegoed omarmt en hier op acteert. Dat betekent echter niet dat alleen grootschalige implementaties succesvol zijn. Integendeel, we zien vaak dat wanneer het langzaam vanaf de werkvloer wordt opgebouwd dit minstens net zo effectief kan zijn. Het kan dus logisch zijn om te beginnen met het opleiden van een aantal medewerkers, zolang ze maar direct na de training aan de slag gaan met de kennis. Zij maken dan de eerste meters, enthousiasmeren collega’s en behalen de eerste aansprekende resultaten. Enkele geschikte trainingen hiervoor zijn:

• Green Belt in Lean Training
• Lean Six Sigma Green Belt Training
• Agile & Scrum Basics

Het is hierbij wel belangrijk om te onderkennen dat het voor deze ‘kwartiermakers’ nog lastig kan zijn om ketenprocessen te verbeteren of afdelingsoverschrijdend te werken. Dat valt namelijk traditioneel binnen het domein van een Black Belt. Het is daarom goed om vast na te denken over een opleidingsplan voor andere collega’s of een gefaseerde uitrol van continu verbeteren binnen de hele zorginstelling.